
Białczi na placu. Raport o aktywności kobiet na Kaszubach

„Białczi na placu. Raport o aktywności kobiet na Kaszubach”, autorstwa Sulisławy Borowskiej, Karoliny Ciechorskiej-Kuleszy i Eweliny Stefańskiej składa się z dwóch wiodących części: 1. Kobiece aktywności na Kaszubach i 2. Refleksje kobiet aktywnych na Kaszubach.
Do współpracy nad raportem zostały zaproszone aktywne kobiety z Kaszub (17 osób), które wypowiedziały się na temat swojej działalności, dzieląc się różnymi przemyśleniami.
Niniejszy raport stara się oddać w zarysie współczesną aktywność społeczną i obywatelską kobiet działających na Kaszubach. Mówi o tym, co je łączy, ale też o tym, co je różni, ubogaca i kierunkuje zmiany. Głos kobiet stanowi dla autorek sens tego dokumentu.
Część pierwszą, omawiającą kobiece aktywności na Kaszubach, otwiera krótki przegląd badań dotyczący kobiet na Kaszubach, ich ról społecznych i aktywności w środowisku rodzinnym jak i publicznym. Odnosi się to do okresu powojennego (kiedy to badania wskazują na ważny, często decydujący głos kobiet w rodzinie na Kaszubach), końca XX wieku (kiedy to zaznacza się silniejsza obecność kobiet w sferze publicznej), początku XX wieku (kiedy to struktura władzy w rodzinie wg kaszubskich kobiet zbliża się powoli do partnerstwa).
Kolejny fragment zawiera relację z udziału kobiet w sprawowaniu władzy lokalnej w wybranych samorządach na terenie Kaszub, a w następnym omówiony zostaje udział kobiet na szczeblach władzy w kaszubskich organizacjach: Zrzeszeniu Kaszubsko-Pomorskim i „Kaszëbsczi Jednoce”.
Najbardziej rozbudowana jest część druga raportu. Prezentuje ona różnorakie aktywności kobiet, zaangażowanych w organizacjach pozarządowych i grupach nieformalnych na Kaszubach. Tu wypowiadają się same kobiety, bohaterki raportu: Dominika Biekisz-Olejnik, Agnieszka Bronk, Katarzyna Byczkowska, Aleksandra Cieszyńska, Agnieszka Gleinert-Pobłocka, Magdalena Januszczyk-Łabacka, Witosława Koprowska, Karolina Kozakiewicz, Magdalena Krause-Kolasa, Joanna Kreft, Grażyna Majkowska, Anna Miszczak, Aleksandra Nemś, Aleksandra Ochocka, Alicja Serkowska, Kinga Szulc, Justyna Wnuk-Lipińska.
Wypowiedzi bohaterek raportu zostały uporządkowane wg poszczególnych zagadnień. W pierwszej części miały odpowiedzieć na pytania dotyczące ich samych [np. czym jest dla nich kaszubskość – tu pojawiły się różne bądź zbieżne odpowiedzi: korzenie, pochodzenie, ludzie, kultura, język, rodzina, tożsamość regionalna, duma, piękno tradycji, wartość, poczucie bezpieczeństwa, „mój dom”]. Następnie miały nakreślić temat organizacji, w której działają. W ich wypowiedziach miał on rozmaite odniesienia: artystyczne, kulturalne, społeczne, edukacyjne, związane z tolerancją wobec osób LGBTQ+. Kolejna prośba dotyczyła sformułowania przez nich postulatów, skierowanych do kobiet aktywnych. W raporcie pada również pytanie dotyczące postrzegania kaszubskości z perspektywy działalności bohaterek. Tu pojawiły się wypowiedzi o konieczności kultywowania tradycji i działania na rzecz propagowania aktywnej społeczności.
Efektem działań aktywistek, animatorek czy liderek są zmiany. Ich działania przejawiają się w formach aktywizowania innych kobiet – wyciągania ich z domów, zachęcania do pracy społecznej, a także wzmacniania ich inicjatyw. Kobiety aktywne, starając się dotrzeć do różnych kobiet, nastawione są na łączenie i szukanie wspólnych dróg porozumienia. Novum polega na tym, że obok aktywnych kobiet pojawiają się wspierający i współuczestniczący mężczyźni.
Autorki raportu podkreślają, że zmiany kulturowe nie przebiegają gwałtownie. Są przeprowadzane w taki sposób, by łatwiej można było je wcielić w życie.
